تاثیر طول دوره بسته بودن سلول های نزادی و رفتار نظافت گری برخی از توده های زنبور عسل ‏‎(apis mellifera l)‎‏ روی مقاومت آن به کنه واروآ ‏‎(varroa jacobsoni)‎‏

زنبور عسل به عنوان یک حشره مفید و سودمند شناخته شده که علاوه بر نقش بسیار مهم گرده افشانی به واسطه تولید فراورده هایی مثل عسل و موم وغیره از نظر اقتصادی و صنعتی دارای اهیمت می باشد. مهمترین انگل نبور عسل کنه واروآ است. یکی از عوامل مهم در مقاومت زنبور به کنه کوتاه بودن طول مرحله بسته بودن سلولهای نوزادی است که باعث می شود کنه نتواند دوره دگردیسی و زاد و ولد خود را کامل کند و جمعیت آن کاهش می یابد و عامل دوم رفتار نظافت گری زنبور عسل است که با این رفتار کنه ها از نظر فیزیکی خسارت دیده و از بدن زنبور جدا و به کف کندو ریزش می کنند. امروزه سعی می شود نژادهایی که دارای این خصوصیات هستند در برنامه های اصلاح نژاد مورد استفاده قرار گیرند. در این تحقیق توده ها زنبور عسل استانهای اصفهان، تهران مرکزی و قزوین ، از نظر طول دوره بسته بودن سلولهای نوزادی و فتار نظافت گری مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج نشان دادند که به طور کلی تفاوت معنی داری از نظر آماری بین طول دوره بسته بودن سلولهای نوزادی در چهار استان وجود نداشت. اگر میانگین کل طول دوره بسته بودن سلولها بین استان ها برسی شود تفاوتی در حد 5 ساعت بین در مقایسه بین استان قزوین با 290 ساعت (بالاترین میانگین طول دوره بسته بودن سلولها) و استان مرکزی با 285 ساعت وجود دارد.با توجه به اینکه هدف از انجام این آزمایش انداه گیری طول دوره بوده و وضعیت تکثیر کنه مد نظر نبوده در محدوده آزمایش 50 کنه رها شده تا وضعیت بسته بودن نسبت به شاهد بررسی شود. کوتاه بودن دوره رشد زنبور عسل یا مرحله بسته بودن سر سلولهای آن سبب می شود که کنه واروآ از نظر دوره رشد دچار اشکال شده و جمعیت کنه آنقدر زیاد نمی شود که سبب مرگ کلنی های زنبور عسل گردد و این مورد در رابطه با استانهای مرکزی و اصفهان که کمی دوره رشدی کوتاهتری دارند دیده می شود. همچنین انواع مختلفی از آسیب روی کنه ها مشاهده گردید که به دو نوع تقسیم شدند:آسیب های وارده به پاها و پد یپالها و دیگری آسیب های وارده به سطح پشتی و شکمی بدن کنه . نتایج نشان داد که از نظر درصد آسیب در کنه ها با توجه به میانگین تیمارها ، در استان اصفهان 10 درصد ، استان قزوین 7 درصد، استان مرکزی 6 درصد ، و استان تهران 4 درصد مشاهده شد که بین درصد آسیب استان اصفهان با بقیه تفاوت معنی دار وجود نداشت ولی با آزمون دانکن در سطح 5 درصد گروه بندی بین تیمارها دیده شد . با توجه به اینکه در استان اصفهان که بالاترین درصد آسیب کنه مشاهده شد و آلودگی اولیه محاسبه گردید کمتر از استانهای دیگر بود می توان نتیجه گرفت که کلنی های این استان توسط مکانیسم هایی که یکی از آنها مکانیسم نظافت گری ‏‎(grooming)‎‏ است آلودگی کندو را به کنه کاهش می دهند.